 |
|
|
|
| DOCUMENTO: |
o0202001.015vc | vedi immagine |
|
| I. Trascrizione testo e dati essenziali |
|
 DATA:
|
 1425 novembre 23 |
|
REGESTO:
|
Lettera al Podestà di Vicopisano perché gravi debitore del pezzo di terra posto a Cesano, oggetto di lite con l'Opera.
|
|
FONTE:
|
| AOSMF |
II 2 1 |
c. 15v-17 |
c |
deliberazioni |
|
|
TITOLO:
|
Sententia lata in favorem Cioli de Pisis contra Operam
|
|
TESTO:
|
|
Nobiles ac prudentes viri
|
|
Angelus Bindi Vernaccia
|
|
Bonacursus Nerii de Pictis
|
|
Tomaxius Bartolomei(1) de Corbinellis et
|
|
Agustinus Gini de Capponibus
|
|
operarii Opere Sancte Marie del Fiore de Florentia existentes collegialiter congregati in loco eorum audientie pro factis dicte Opere utiliter peragendis, absentibus tamen Lapo Iohannis de Niccolinis et Blaxeo Iacobi de Guaschonibus eorum in dicto offitio collegiis, advertentes ad quamdam litem, causam et differentiam vertentem inter Operam prefatam et eorum offitium ex parte una et dominam Filippam filiam quondam Cini Bandini de Pisis uxorem Cioli Iohannis Simonis Benedicti civis pisani et Ciolum predictum eius procuratorem ex parte alia, de quodam petio terre posito Communi Cesani Vicariatus et Communis Vici Pisani, loco dicto le Campora, super quo est quidam arbor ficus magna, infra sua vocabula et confinia, per quam quidem differentiam inferebatur pro parte dicte Opere, et maxime per quemdam Nannem Pieri Iovannucoli de Bientina dicentem et allegantem pro dicta Opera quod dictum petium terre pertinebat et expectabat ad prefatam Operam tamquam bona cuiusdam ser Uliverii ser Francisci civis pisani, et que per eumdem ser Uliverium tempore sue vite et mortis tenebantur et possidebantur vigore cuiusdam donationis inter vivos eidem ser Uliverio facte per quamdam dominam Nellam olim Pieri Chelis de Leccia heredem testamentariam Lonbardi olim germani Dee patris dicte domine Nelle de anno Domini millesimo trecentesimo nonagesimo quarto die vigesimo tertio mensis maii, que in eius hereditate et bonis fuerunt et remanserunt tam vigore et iure cuiusdam legati facti per dictum ser Uliverium prefate Opere in quodam suo testamento scripto et rogato manu publici notarii, quam vigore et iure cuiusdam donationis inter vivos facte per quamdam dominam Iohannam uxorem quondam dicti ser Uliverii prefate Opere de iuribus et nominibus dotium suarum ab ea per dictum ser Uliverium habitarum et confessatarum usque in quantitatem florenorum auri centum. Et ad iustificationem predictorum producta fuerunt dicta instrumenta in publicam formam, videlicet donationis facte per dictam dominam Nellam dicto ser Uliverio et testamenti dicti ser Uliverii et donationis facte per dictam dominam Iohannam uxorem quondam dicti ser Uliverii prefate Opere et quidam liber dicti ser Uliverii in quo sua propria manu apparent scricta omnia petia terrarum et possessionum que dictus ser Uliverius tunc habebat et possidebat; pro par[te] domine Filippe filie dicti Cini Bandini et uxoris dicti Cioli Iohannis Simonis Benedicti allegabatur dictum petium terre super quo est ficus magna pertinuisse et expectasse ad eum et ad suos consanguineos et per antiquis temporibus erat stariorum duorum et habebat caput in flumine Arni et quod propter alluvionem Arni crevit et augmentatum fuit per sexaginta stariora et ultra, et ad iustificationem predictorum productus fuit liber dicti Cini Bandini patris dicte domine Filippe et uxoris dicti Cioli et scriptus manu dicti Cini //(c. 16) in quo fit mentio de dicto petio terre super quo est ficus prout erat antiquis temporibus, videlicet antequam flumen Arni dictum petium terre augmentaverit; ac etiam producuntur pro parte dicte domine Filippe due cause ventillate, videlicet una coram Potestate Vici Pisani in qua apparet dictum petium terre fuisse et esse adiudicatum dicte domine Filippe heredi dicti Cini sui patris tanquam bona dicti Cini, alia videlicet in curia Potestatis civitatis Pisarum que fuit mota per dictam dominam Iohannam uxorem quondam dicti ser Uliverii dicte domine Filippe, in qua quidem apparet fuisse examinatos plures testes in favorem dicte domine Iohanne, et nichil pro ea(2) et in eius favorem probasse, et plures etiam testes fuisse examinatos pro parte dicte domine Filippe et probatum fuisse ad sufficientiam dictum petium terre super quo est ficus, quod petium terre antiquitus capit in flumine Arni fuisse et pertinuisse dicto Cino et hodie esse et pertinere dicte domine Filippe heredi dicti Cini; ac etiam considerantes quamdam commissionem per eorum in offitio antecessores factam ser Niccolao Pieri de Octavantibus notario testamentorum Opere prefate de eundo ad dictum petium terre et de veritate cum hominibus dicti loci informandum et relationem per eum verbotenus post eius reversionem factam et allegationes factas pro parte dicte domine Filippe contra relationem dicti ser Niccolai; et considerantes aliam commissionem factam ser Bartolomeo magistri Antonii notario prefate Opere de eundo ad castrum Vici Pisani et una cum vicario predicti castri et eius curia informare se de veritate dicti petii terre cum hominibus antiquis Communis Cesani in quo quidem Communi dictum petium terre positum est pro meliori indagatione veritatis ire ad dictum petium terre; et considerantes relationem factam per dictum ser Bartolomeum qui retulit ivisse ad dicta loca et omnia una cum vicario et eius offitialibus oculata fide vidisse et verbotenus designavit dictum petium terre quo modo iacet et omnes informationes quas dici potuit verbotenus retulit et tandem in publicam formam produxit(3) plures et quamplures testes examinatos per vicarium dicti loci et eius curiam et eorum dicta, quorum quidem testium pars fuit inducta per Nannem Pieri Giovanucoli pro Opera prefata allegantem ac etiam per dictum ser Bartolomeum; et pars pro parte dicte domine Filippe uxoris dicti Cioli; et visis, auditis et lectis dictis et actestationibus dictorum testium, et visis terminis assignatis dicto Ciolo marito et procuratori dicte domine Filippe ad producendum omnia sua iura et dicto Nanni Pieri ad producendum omnia iura in favorem prefate Opere facientia; et visa quadam commissione facta de consensu, voluntatate et deliberatione dictorum Cioli et Nannis per dictum offitium in egregrium utriusque iuris doctorem dominum Guasparrem magistri Lodovici civem et advocatum florentinum ad consulendum de iure inspecta veritate facti quisnam foveret iustitiam, an prefata Opera an dicta domina Filippa, visis iuribus predictis per utraquam partem, et viso consilio reddito per dictum dominum Guasparrem,(4) cuius quidem comsilii tenor talis est, videlicet:
|
|
Yhesu Christi ac eius matris Virginis gloriose nominibus invocatis, viso suprascripto punto et aliis que michi pro parte operariorum fuerunt destinata ut quid iuris putarem consulerem, veritate etiam inspecta referam conclusionem quam iuri conformem fore putabo et veritati consonam, et absque prosecutione nimia argumentorum pro et contra videtur michi de iuris veritate etiam inspecta dictam dominam Filippam de qua in actis fit mentio seu Ciolum eius maritum suo nomine fovere iustitiam, primo enim est considerandum circa personam ser Uliverii quo ad suam intentionem fundandam duo potissime allegari: primum est ipsa donatio domine Nelle facte in personam dicti ser Uliverii, secundo ipsa possessio eiusdem, et sic ius super quo fundatur Opera consistit principaliter in illa donatione facta per dominam Nellam dicto ser Uliverio de dicto petio terre sic confinato ut confinatum est, secundo ipsum legatum factum dicte Opere de dictis florenis auri ducentis quinquaginta, tertio de donatione facta per dictam dominam Iohannam uxorem olim dicti ser Uliverii, primo tamen pro parte domine Nelle non apparet dictum petium terre donatum dicto ser Uliverio per eamdem fore possessorem(5) //(c. 16v) sed quod discurrendo per probationes hinc inde appareat liquidatum quia traditionibus et pactis et aliis modis a iure traditis queruntur dominia rerum, ut l. traditionibus C. de pactis, neque legatum factum dicte Opere per ser Uliverium de ducentis quinquaginta florenis potest obligare nisi bona sua nec ergo aliter ostendatur de dominio dicte terre per dictam Operam quod fuerit e bonis dicti ser Uliverii debet succumbere, neque de donatione facta per dominam Iohannam iuvatur dicta Opera quia eodem modo laborare censetur primo enim pro parte domine Filippe liquet de sua iustitia mediante presumpta veritate elicita ex quampluribus ex libro enim Cini Bandini ubi degnando per latera et confinia, istud petium terre super quo est ficus et quod est per alluvionem augmentatum quod sic esset facit non modicum presumptio veritatis quod sic esset postquam in suo libro reperitur scriptum et maxime quia defunctus et bone fame ut est doctrina Bartolus in l. admonendi ff. de iure iur.; secundo liquidatur sua iustitia quia ipsum petium terre tenuit et possedit ut per testes probatur quousque propter gravedines discessit et ad habitandum adcessit in civitate lucana docetur que etiam per testes de possessione dicte petie terre habita per antecessores suos, scilicet per quemdam Martinum setaiuolum, et postea titulo emptionis devenisse ad dictum Cinum, ex quo sequitur quod de magis iustificata possessione probat dicta domina Filippa quam probetur pro parte Opere, probatio etiam possessionis iustificate titulo cum alia probatione non sic iustificata prevalet ut in C. licet causam de probationibus quod sic discurrendo liquidatum pro parte domine Filippe apparet; oritur et alia presumptio contra dictum ser Uliverium non ex capite donationis domine Nelle apparet ipsam donasse in MCCCLXXXXIIII neque usque quo civitas Pisarum devenit sub dominio florentinorum liquet ipsum ser Uliverium possedisse sed in illo interim Cinum possedisse apparet, unde concluditur occupatio dicte petie terre per dictum ser Uliverium et non cum bona fide; quin ymo concurrit etiam sententia lata in curia Potestatis Vici, que licet non sit de iure(6) preiudicialis tertie persone ut C. quamvis de re vidi et in toto titulo C. res inter ali ac pur aliquam presumptionem videtur inducere et maxime si fuit habita scientia adversarii et non conduxit; quin ymo etiam et in curia Potestatis civitatis Pisarum facte fuerunt hinc inde probationes licet non lata sententia et licet ex probationibus non oriatur ius ut l. sed possessori i. ff. de iure iur. per glo. tamen presumptio non modica est quod sic esset secundum quod ex testibus concipio; quin ymo et si isto Cinus qui possedit dictam petiam terre ubi est ficus si cecidit a possessione et possidebat bona fide posset ei succurri etiam si sine titulo possedisse contra alium possessorem per l. si coloni C. de agricolis et con. li. XI per doc. Ino. in. C. sepe de restitutione spoliatorum licet Bartolus etiam variaverit; sed super hoc non insisto cum appareat de possessione dicti Cyni satis bene iustificatum, ex hoc sequitur qui quia sumus in materia quemadmodum presumptiva ad veritatem considerandam debemus favere illi pro quo est maior numerus presumptionum iuxta doc. Ino. in C. cum in offitiis de testa et in duo mala XII. di. cum ergo pro parte dicte domine Filippe sint meliores probationes et presumptiones pro sua iustitia est ergo pro ipsa iudicandum, ex quibus omnibus et aliis que omicto effective concludo pro parte domine Filippe iustitiam(7) fore ex capite possessionis habite per Cinum cuius est successor et magis iustificate, tum etiam quia non bene ostenditur dominam Nellam possedisse tum etiam quia apprensio possessionis emanavit per longum tempus postea per ser Uliverium post donationem sibi factam tum etiam quia in libro Cyni non modicum collegitur presumptio veritatis maxime bona fama suffragrante; ac etiam quia visis dictis testium hinc inde productorum liquet melius fore probatum in favorem dicte domine Filippe quam e contra, concluditur ipsam iustitiam fovere per dictam Operam seu operarios eiusdem promicti debere dictam dominam Filippam pacifice possidere, exceptis duobus starioriis terre super quibus non est ficus que pertinent ad Operam. Ego Guaspar magistri Lodovici Bartoli de Lodovicis de Florentia minimus utriusque iuris doctor ut superius compilavi et seriatim et consulo ideo me subscripsi et sigillavi anno Domini MCCCCXXV die XXII novembris.
|
|
Et visis omnibus et singulis in dicto consilio contentis et omnibus aliis visis et consideratis que videnda et consideranda fuerunt, dato, misso, facto et celebrato inter eos solempni et secreto scruptineo ad fabas nigras et albas et obtento partito vigore eorum offitii auctoritatis, potestatis et balie eis concesse et attribute per quacumque ordinamenta Communis Florentie et universitatis Artis Lane civitatis Florentie et omni modo, via et iure quo, qua et quibus magis et melius potuerunt dictum consilium et omnia et singula in eo contenta in qualibet sua parte approbaverunt, confirmaverunt atque emologaverunt; ac etiam deliberaverunt, statuerunt, fecerunt atque ordinaverunt in omnibus et per omnia secundum formam dicti consilii //(c. 17) et prout in dicto consilio continetur et mandaverunt predicta omnia in dicto consilio contenta inviolabiliter et ab omnibus et singulis observari debere, et quod ad petitionem dicte domine Filippe et dicti Cioli eius procuratoris scribatur ex parte prefatorum operariorum quadam littera Potestati Vici Pisani quod non obstante alia littera eorum parte transmissa suo antecessori ad petitionem dicte domine Filippe et Cioli eius procuratoris possit gravare Nannem Pieri(8) Iohannuculi de Bientina pro fictu cuiusdam petii terre positi in Communi Cesani loco dicto Campora super quo est quedam ficus magna et de quo fuit lis inter Operam prefatam ex una parte et dictam dominam Filippam ex alia, retinendo pro Opera affictum cuiusdam petii terre stariorum duorum super quo non est ficus et vicine et confinans(9) cum suprascripto petio terre ubi est ficus dicto petio terre contingenti, pro rata dicti petii terre dictorum duorum stariorum ubi non est ficus.
|
|
| NOTE: |
1 Segue depennato "de Bar-".
2 Lettura incerta.
3 Nel testo "produxrit".
4 Segue depennato "et visis omnibus et singulis in dicto comsilio contentis, et visis et consideratis que videnda et consideranda fuerunt".
5 "fore possessorem" continua nel margine destro.
6 Segue depennato "preiudicalis".
7 Segue depennato "favere".
8 Aggiunto nell'interlinea con richiamo nel testo.
9 Desinenza corretta.
|
| RAPPORTI: |
Un ricordo della delibera, in data 20 novembre, si trova nel quaderno del provveditore: O0204011.030l. Si fa riferimento alla commissione data a ser Niccolò Ottavanti in data 7 agosto: O0202001.004vg; alla commissione a ser Bartolomeo di maestro Antonio in data 3 settembre: O0202001.009d; alla lettera scritta al Podestà di Vico Pisano in data 7 agosto: O0202001.004vf; all'accordo tra le due parti di chiamare un iureconsulto: O0202001.010vd; e alla nomina di quest'ultimo: O0202001.013h.
|
|
Trascrizione:
|
rb
|
|
| II. Analisi del documento | |
| Indici |
|
|
NOMI E QUALIFICHE:
|
Agnolo di Bindo Vernaccia
- operaio
Bonaccorso di Neri Pitti
- operaio
Tommaso di Bartolomeo Corbinelli
- operaio
Agostino di Gino Capponi
- operaio
Lapo di Giovanni Niccolini
- operaio
Biagio di Jacopo Guasconi
- operaio
Filippa figlia erede di Cino Bandini da Pisa, monna
Filippa moglie di Ciolo di Giovanni di Simone di Benedetto, monna
Ciolo di Giovanni di Simone di Benedetto
- cittadino pisano procuratore di monna Filippa
Nanni di Piero Giovannucoli da Bientina
Ulivieri di ser Francesco, ser
- cittadino pisano
Nella di Piero di Chele, monna
Piero di Chele da Leccia
Nella erede di Lombardo, monna
Lombardo zio di monna Nella
Lombardo fratello di Deo, padre di monna Nella
- notaio pubblico
Giovanna vedova di ser Ulivieri, monna
Cino di Bandino padre di monna Filippa
- Podestà di Vicopisano
Niccolò di Piero Attavanti, ser
- notaio dei testamenti
Bartolomeo di maestro Antonio, ser
- notaio dell'Opera
- vicario del castello di Vicopisano
- testimoni
Nanni di Piero Giovannucoli
Gaspare di maestro Lodovico Lodovici da Firenze
- avvocato fiorentino
Bartolo
Martino
- setaiolo
- Podestà di Pisa
|
|
LUOGHI:
|
Firenze
Cesano
Vicopisano, Campora
fiume Arno
Pisa
Vicopisano, castello
Lucca
|
|
ISTITUZIONI:
|
Comune di Cesano
Vicariato di Vicopisano
Comune di Vicopisano
corte del Podestà di Vico
Comune di Firenze
Arte della Lana
|
| Ricerca guidata |
|
|
FINANZE:
|
| testamenti |
|
|
| Riferimenti |
|
|
CRONOLOGICI:
|
1394 maggio 23 |
|
|
1425 novembre 22 |
|
Analisi:
|
ls
|
|
